Historia parafii Górno
Parafia Górno pw. Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny została utworzona w roku 1599 przez kardynała krakowskiego Jerzego Radziwiłła.
Katarzyna z Lipnika, wdowa po Piotrze Ulińskim, dziedziczka dóbr rudnicko-kopeckich wraz ze swym synem Stanisławem Ulińskim, podczaszym przemyskim rozpoczęła starania o założenie parafii dla miejscowości leżących na drugim krańcu jej dóbr przy granicy województwa sandomierskiego. Pierwszym krokiem było wybudowanie drewnianego kościoła w Górnie pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Został on wzniesiony w r. 1597, świadczy o tym dokument Katarzyny z Lipnika i Stanisława Ulińskiego, wystawiony w Rudniku dnia 24 marca t.r. Równocześnie z kościołem wybudowali Ulińscy niewielki dom dla plebana z dwóch izb oraz zabudowania gospodarcze.
Następnie fundatorzy kościoła w Górnie wystąpili z prośbą do biskupa krakowskiego ks. kardynała Jerzego Radziwiłła o formalną erekcję parafii gómieńskiej. Kardynał Jerzy Radziwiłł po rozpatrzeniu prośby i stanu uposażenia zakładanej parafii, dokumentem z dnia 15 stycznia 1599 r. erygował parafię Górno obejmującą terytorium wsi należących do fundatorów: Górno, Dołęga, Łowisko i królewską wieś Kamień.
Ulińscy zaprezentowali biskupowi krakowskiemu na proboszcza kapłana Walentego Miszka. Kardynał Radziwiłł zaakceptował tę kandydaturę i instytuował ks. Miszka na probostwie .
Dookoła kościoła parafialnego założono cmentarz, który nie został jeszcze zbyt dobrze ogrodzony. Pierwszy drewniany kościół dotrwał do końca lat siedemdziesiątych XVIII w. Wtedy to rozebrano stary kościół i na jego miejscu wybudowano również drewniany nowy o podobnym kształcie architektonicznym. Dzieła tego dokonano staraniem proboszcza ks. Antoniego Peszkowskiego. Długi okres rządów ks. Peszkowskiego miał dość dramatyczny koniec, bowiem w r. 1794 spłonął niedawno wzniesiony kościół. Nowym proboszczem został 20 czerwca 1799 r. ks. Jan Rossadziński, kanonik regularny z zakonu bożogrobców. Początkowo wybudował tymczasową kaplicę dla sprawowania kultu i czynił przygotowania do budowy nowego kościoła. Ostatecznie budowę już trzeciego kościoła drewnianego zakończono w 1809 r.
Dnia 23 października 1903 r. doszło do tragicznego w skutkach pożaru trzeciego z kolei kościoła drewnianego w Górnie, który całkowicie spopielił świątynię. Ocalała tylko kapliczka na cmentarzu przykościelnym z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz dzwonnica Ks. proboszcz Mikołaj Wróblewski oraz wikariusz ks. Emil Sworzeński odprawiali Msze św. na plebanii, gdzie przechowywano Najświętszy Sakrament w prowizorycznie urządzonej kaplicy. Następnie jednak zakupiono wielką dworską stodołę, którą przeniesiono do ogrodu plebańskiego i przystosowano na prowizoryczną kaplicę. Była ona na tyle obszerna, że służyła dobrze przez kilka lat wiernym, aż do wybudowania nowego kościoła w r. 1913
W tym czasie lub nieco później komitet budowy kościoła górnieńskiego na czele z ks. Emilem Sworzeńskim zwrócił się do architekta lwowskiego Jana Sas Zubrzyckiego, aby wykonał projekt kościoła w Górnie. Wykonał go w Krakowie w r. 1906, co potwierdza w pełni ekspertyza wybitnego znawcy jego twórczości profesora Wojciecha Bałusa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przygotowany projekt kościoła w Górnie został zrealizowany w latach 1911-1913. Po krótkim okresie administrowania odszedł z Górna 1 maja 1907 r. ks. Emil Sworzeński, a proboszczem został ks. Franciszek Bielawski. Był to młody kapłan w wieku trzydziestu lat obdarzony zmysłem organizacyjnym i zapałem do pracy duszpasterskiej. Dnia 29 i 30 maja 1911 r. parafię wizytował ks. biskup Józef Sebastian Pelczar. Gorąco modlił się z wiernymi i zachęcał ich do kontynuowania rozpoczętej niedawno budowy kościoła parafialnego. Biskup Pelczar uroczyście poświęcił kamień węgielny pod nową świątynię.
Według zrealizowanego projektu Jana Sas Zubrzyckiego powstał w Górnie kościół w stylu neogotyckim o wymiarach 40 m długości i 20 m szerokości. Usytuowano go na miejscu poprzednich trzech kościołów drewnianych i cmentarza przykościelnego. Od czasu wzniesienia kościoła był on wewnątrz jedynie otynkowany i pobielony. Pierwszą polichromię wykonał artysta malarz Stanisław Szmuc z Rzeszowa w roku 1954 za proboszcza ks. Mieczysława Lachora natomiast drugą za ks. Jana Liba w 1996 r. artysta malarz Stanisław Urban z Krakowa. Wiele elementów drewnianych wyposażenia wnętrza kościoła na polecenie proboszcza ks. Lachora w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. wykonał rzeźbiarz Władysław Moskała pochodzący z Trzebosi. Wykonał on m in. Ołtarz Matki Bożej w lewej nawie, stalle w prezbiterium, 2 ołtarzyki, anioły, chrzcielnicę, krzyż ołtarzowy i wiele innych, wszystkie w drewnie dębowym, które stwarzają specyficzną atmosferę wystroju wnętrza kościoła.
Ważnym wydarzeniem w życiu parafii było utworzenie samodzielnej parafii w Łowisku dekretem ks. Biskupa przemyskiego Ignacego Tokarczuka z dnia 12 marca 1975 r. Pierwszym proboszczem został ks. Tadeusz Chmiel, następnym, który wybudował nowy kościół i plebanię był ks. Stanisław Mazur a obecnie pracuje w Łowisku ks. Marek Ryba.
Kapelania w Sanatorium Przeciwgruźliczym
Na terenie dawnego, poniemieckiego obozu rekreacyjno-wypoczynkowego Luftwaffe z czasów II wojny światowej władze w 1949 r. zorganizowały Sanatorium - Szpital Przeciwgruźliczy, którego dyrektorem został dr med. Tadeusz Lewicki.
W szczytowym okresie swego rozwoju Sanatorium posiadało 550 łóżek, zaś liczba przyjmowanych rocznie pacjentów sięgała 1500. W 1975 r. w części pawilonów Sanatorium utworzono Państwowy Dom Pomocy Społecznej dla rolników, którego pierwszym dyrektorem został Franciszek Szypuła.
Od roku 1997 rozpoczęła się gruntowna reorganizacja Sanatorium. Obecnie funkcjonuje jako: Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Sanatorium" w Górnie. W skład Zespołu wchodzą: Państwowe Sanatorium Przeciwgruźlicze, Dom Pomocy Społecznej, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy, Zakład Opieki Paliatywnej Dom Sue Ryder". Organem założycielskim jest Powiat Rzeszowski, zaś celem, udzielanie świadczeń zdrowotnych i promocja zdrowia.
Dyrektorem całego Zespołu jest obecnie p. mgr Elżbieta Burzyńska, natomiast Domu Pomocy Społecznej p. mgr Józef Kiełb. Od powstania Sanatorium chorzy zostali objęci troską duszpasterską przez ks. M. Lachora, a później także przez wikariuszy, natomiast po śmierci ks. Lachora funkcję kapelana do roku 1994 pełnił ks. Jan Lib.
Po wizytacji kanonicznej parafii Górno w 1994 r. przez ks. Biskupa pomocniczego diecezji rzeszowskiej Edwarda Białogłowskiego rozpoczęto starania o utworzenie stałej kapelanii w Sanatorium i Domu Pomocy Społecznej. W efekcie, dnia 26 sierpnia 1994 r. został przydzielony kapelan ks. Marian Baran, który objął opieką pacjentów Sanatorium i pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej , ok. 400 osób. Ks. Baran pracował do roku 1996, po nim został mianowany ks. Jan Dołoszycki, a obecnie od roku 2001 pracuje ks. Piotr Irzyk.
Kapelan obsługuje dwie kaplice, w których jest przechowywany Najświętszy Sakrament: w Sanatorium - większa (foto 1), pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża i w Domu Sue Ryder - mniejsza, Św. Kamila de Lellis. Mieszka na terenie Sanatorium i jest do stałej dyspozycji pacjentów, pensjonariuszy i wszystkich chorych.
Powstanie kościoła w Markowiźnie
Kościół został zaprojektowany przez inżynierów: Romana Orlewskiego i Władysława Jagiełłę w 1987 r.
Budowa trwała przy wspólnym wysiłku wszystkich mieszkańców Markowizny do listopada roku 1990 r. Uroczystego poświęcenia kościoła już po śmierci ks. Lachora 7 kwietnia 1991 r. dokonał Pasterz diecezji przemyskiej ks. biskup Ignacy Tokarczuk i nadał mu tytuł Miłosierdzia Bożego.
Projekt wystroju wnętrza tej świątyni opracował inż. architekt Andrzej Smoczeński z Rzeszowa. Składa się na ten wystrój ołtarz główny i boczny, tabernaculum wykonane przez Jerzego Szczepaniaka z Rzeszowa, obraz Jezu ufam Tobie autorstwa Barbary Smoczeńskiej, Droga Krzyżowa, duży Krzyż, obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej pędzla Artura Mendychowskiego z Przemyśla, ławki, fotele oraz sprzęty liturgiczne.
Poświęcenie nowego ołtarza i obrazu Jezu Ufam Tobie nastąpiło w uroczystość duże Miłosierdzia Bożego 6 kwietnia 1997 r, a dokonał tego ks. Mieczysław Wajda, dziekan sokołowski. Kościół w Markowiźnie wyposażono z funduszy zebranych przez wiernych z tej wsi. Podkreślić należy zasługi organizacyjne ks. Jana Liba w staraniach o odpowiednie urządzenie tej świątyni.
Współczesne losy parafii
Odzyskanie przez Polskę wolności w latach 1989-1990 pociągnęło za sobą rozliczne skutki. Stary system ekonomiczny oparty na doktrynie komunistycznej rozsypał się. W szczególny sposób odczuła to wieś, gdyż rolnictwo indywidualne było jedną z najbardziej zaniedbanych.
Wygląd wsi zmienia się z dnia na dzień. Wieś od kilkunastu lat posiada wodociąg, kanalizację i gaz. Społeczność parafii górnieńskiej nie jest już, w takim stopniu jak w przeszłości, związana z pracą na roli. Wielu młodych i osób w średnim wieku zatrudnionych jest w przedsiębiorstwach i instytucjach w Górnie oraz Rzeszowie, Stalowej Woli i Sokołowie.
Dużo rolników w podeszłym wieku zamknęło swoje niewielkie gospodarstwa. Część piasków górnieńskich jest systematycznie zalesiana, powraca więc Puszcza Sandomierska. U schyłku XX wieku parafia górnieńska liczyła blisko dwa tysiące wiernych
Powstanie Diecezji Rzeszowskiej
Po śmierci ks. Mieczysława Lachora, który pasterzował w Górnie ponad 42 lata i zmarł 11 grudnia 1990 r. parafię objął już 22 grudnia 1990 r. ks. Jan Lib, pochodzący z Niechobrza.
Życie duchowe wiernych parafii górnieńskiej kształtowane jest w dobie obecnej przez formy tradycyjnej pobożności oraz, w coraz większym stopniu, poprzez nowe ruchy i nurty zakorzeniające się w Kościele polskim. Do tych pierwszych należy zaliczyć wszystkie okresowe nabożeństwa (czterdziestogodzinne, majowe, czerwcowe, październikowe, roraty, Gorzkie żale, Drogę Krzyżową, nowenny, adoracje Najświętszego Sakramentu, zmiany tajemnic różańcowych, Suche Dni itd.), uroczystości odpustowe w święta Matki Boskiej Szkaplerznej i Ofiarowania NM Panny, rekolekcje wielkopostne, pielgrzymki do Sokołowa, Leżajska, Częstochowy, Tygodnie Miłosierdzia, Modlitwy o Jedność Chrześcijan, akcje trzeźwościowe, dni modlitw za Ojczyznę i Ojca Świętego.
Wierni każdego pokolenia i wieku z Górna, Zaborza, Mesznego, Dołęgi i Markowizny uczestniczą chętnie we wspomnianych tradycyjnych formach życia duchowego.
Wykaz księży proboszczów i administratorów parafii Górno
Ks. Walenty Miszek proboszcz (1599- po 1604)
Ks. Gorzechowski proboszcz (przed 1643)
Ks. Szymon Ząbkowicz proboszcz (1643-1662)
Ks. Marcin Małecki proboszcz (l662-po 1694)
Ks. Antoni Bogusław Wąsowicz proboszcz (po 1694-1710)
Ks. Wojciech Jarzyński proboszcz (1710-1722)
Ks. Marcin Kluziński proboszcz (1722-1753)
Ks. Wojciech Rapacki proboszcz (1753-1764)
Ks. Antoni Peszkowski proboszcz (1764-1799)
Ks. Jan Rossadziński proboszcz (1799-1834)
Ks. Tomasz Kiełbusiewicz administrator (1834-1835)
Ks. Jan Maciejowski administrator (1835-1837)
Ks. Franciszek Prugar proboszcz (1837-1886)
Ks. Jakub Czarnota administrator (1886-1887)
Ks. Mikołaj Wróblewski proboszcz (1887-1906)
Ks. Emil Sworzeński administrator (1906-1907)
Ks. Franciszek Bielawski proboszcz (1907-1920)
Ks. Jan Zajdel administrator (1920)
Ks. Kazimierz Smólski proboszcz (1920-1942)
Ks. Jan Czekajski administrator (1942)
Ks. Franciszek Bysiewicz proboszcz (1942-1948)
Ks. Mieczysław Lachor proboszcz (1948-1990)
Ks. Jan Lib proboszcz (1990-2019)
Ks. Tomasz Kozicki proboszcz (2019-
Wykaz księży wikariuszy w parafii Górno
Ks. Antoni Szostkiewicz (1830-1831)
Ks. Paweł Wiechnicki (1841-1842)
Ks. Józef Zieleniecki (1843-1844)
Ks. Józef Czekański (1844-1845)
Ks. Bartłomiej Zarzycki (1845-1846)
Ks. Andrzej Filarski (1848)
Ks. Józef Kilar (1851-1852)
Ks. Jan Motyl (1854-1856)
Ks. Józef Miksiewicz (1857-1859)
Ks. Jan Stępień (1861-1863)
Ks. Sylwester Herman (1869-1870)
Ks. Antoni Nadgrodkiewicz (1871-1872)
Ks. Władysław Amelikowski (1872-1873)
Ks. Jan Chilla Różyczka (1873-1874)
Ks. Szymon Bałaban (1874-1876)
Ks. Emilian Zygmunt (1877-1878)
Ks. Tomasz Pańczyk (1878-1879)
Ks. Jan Drzewicki (1879-1880)
Ks. Jan Gwoździowski (1880-1881)
Ks. Franciszek Lorenc (1882-1883)
Ks. Mikołaj Wróblewski (1883-1886)
Ks. Jakub Czarnota (1886-1887)
Ks. Paweł Kusiak (1887-1888)
Ks. Franciszek Pałys (1888-1890)
Ks. Andrzej Slisz (1890-1891)
Ks. Klemens Kochmański (1896-1897)
Ks. Stanisław Fróg (1897-1898)
Ks. Karol Materna (1902)
Ks. Emil Sworzeński (1902-1906)
Ks. Jan Obara (1910-1914)
Ks. Franciszek Bolek (1916)
Ks. Bronisław Dutkiewicz (1916-1919)
Ks. Józef Dobrzański (1919-1920)
Ks. Stanisław Pietrzyk (1924-1925)
Ks. Walenty Sobowski (1925-1927)
Ks. Wojciech Kociszewski (1927-1930)
Ks. Stanisław Sondej (1930-1932)
Ks. Kazimierz Antosz (1932-1934)
Ks. Wojciech Lorenc (1934-1937)
Ks. Jan Czekajski (1937-1942)
Ks. Tadeusz Dziadek (1942-1945)
Ks. Józef Śnieżek (1957-1963)
Ks. Kazimierz Poźniak (1963-1965)
Ks. Stanisław Pelczar (1965-1967)
Ks. Stanisław Wójcik (1967-1969)
Ks. Antoni Obłoza (1969-1970)
Ks. Zbigniew Głowacki (1970-1972)
Ks. Michał Józefczyk (1972-1973)
Ks. Stanisław Haręzga (1973-1975)
Ks. Stanisław Jagustyn (1977-1979)
Ks. Franciszek Kwolek (1979-1981)
Ks. Zbigniewa Solarz (1981-1983)
Ks. Franciszek Kijowski (1983-1984)
Ks. Zbigniew Kołodziej (1984-1987)
Ks. Wojciech Styczyński (1987-1989)
Ks. Piotr Palacz (1989-1990)
Ks. Wiesław Słotwiński (1990-1991)
Ks. Antoni Moskal (1990-1991)
Ks. Robert Imbierowicz (1991-1993)
Ks. Emilian Borowiec (1991-1993) rencista z diecezji przemyskiej
Ks. Witold Mach (1993-1994)
Ks. Jan Dołoszycki (1994-1996)
Ks. Jacek Goleń (1996-1998)
Ks. Robert Bielecki (1998-2000)
Ks. Daniel Kosiba (2000-2003)
Ks. Krzysztof Kołodziejczyk (2003-2006)
Ks. Rafał Majerski (2006-2009)
Ks. Marek Wygonik (2009-2014)
Ks. Rafał Brettschneider (2014-2019)
Ks. Krzysztof Hyziak (2019-2020)
Ks. Jakub Dzierżak (2020-)